Πέμπτη 4 Απριλίου 2013


Μια οξυδερκής και δημιουργική κριτική για τα "Ημερολόγια διαδρομών" από την πολυδιαβασμένη συγγραφέα Πασχαλία Τραυλού.

Ημερολόγια διαδρομών
Τα ημερολόγια διαδρομών είναι η τοιχογραφία των ψυχισμών και των σχέσεων που διαμορφώνονται δύσκολα σήμερα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η λέξη και μόνο ημερολόγιο εγκλείει μέσα της την έννοια της ανατροπής, του απρόβλεπτου, του ανεξέλεγκτου, του αιφνίδιου, ενώ η έννοια της διαδρομής, πέρα από την καθορισμένη χιλιομετρική απόσταση που καθημερινά διανύουν οι ήρωες της Χαράς Ανδρεΐδου, παραπέμπει και στις διαδρομές αυτογνωσίας που πραγματοποιεί κάθε άνθρωπος στη ζωή του.
Η συγγραφέας σε αυτό το βιβλίο της είναι ιδιαίτερα ευρηματική. Οργανώνει ένα ευφυές τέχνασμα για να φέρει τέσσερις άγνωστους ανθρώπους ουσιαστικά κοντά, ψυχή τε και σώματι, βάζοντάς τους να διανύουν καθημερινά μαζί, μέσα στο ίδιο αυτοκίνητο μια συγκεκριμένη απόσταση με προορισμό το χώρο εργασίας τους. Τρεις γυναίκες και ένας άνδρας έρχονται κοντά και δοκιμάζουν τις αξίες τους, ανακαλύπτουν τα κρυμμένα κομμάτια του εαυτού τους και τις αλήθειες τους, αντιμέτωποι με σιωπές που παλεύουν να καλύψουν την απολεσθείσα τους ευτυχία στους «έξω», στους άλλους που είναι ξένοι, περαστικοί, συνεπιβάτες απλώς. Ώσπου αυτοί οι ξένοι γίνονται καλοδεχούμενοι εισβολείς και εξελίσσονται σε σωτήρες. Γίνονται φίλοι και έχουν τη δύναμη να ξορκίσουν τους δαίμονες. Η δύναμη της φιλίας και ουσιαστικότερα η δύναμη της ανθρώπινης επαφής, ως γιατρικό και ως ξόρκι για κάθε ανθρώπινη τραγωδία εξυμνείται σ’ αυτό το βιβλίο.
Τα σώματα αγγίζονται, εκλύουν τα συναισθήματά τους σαν ακριβά αρώματα εκεί μέσα και αυτά τα συναισθήματα που έρχονται στο φως πριν από τις σκέψεις, πριν από τις λέξεις, φτιάχνουν το χαρμάνι της ανθρώπινης ψυχής μέσα στο αυτοκίνητο και οδηγούν τα τέσσερα πρόσωπα που καθένα σηκώνει τον προσωπικό του σταυρό, να γνωριστούν μεταξύ τους επί της ουσίας.
Ο γραμματικός χρόνος είναι κυρίως ο ενεστώτας. Η Χαρά Ανδρεΐδου παραμένει γαντζωμένη στην υπόσταση ενός χρόνου που βρίσκεται πάντα εν ισχύ, θυμίζοντας πως ο χρόνος που έχει σημασία είναι μόνο το παρόν. Αυτό σμιλεύει την ψυχή, αυτό μετουσιώνεται πάντα σε ανάμνηση, αυτό γίνεται όνειρο για το μέλλον. Παντού και πάντα, μετράει το παρόν.
Τα ημερολόγια διαδρομών είναι στην ουσία ημερολόγια ψυχικών κραδασμών που υπομένουν οι ήρωες στην καθημερινή τους πορεία προς την αυτογνωσία.
Σημαντικά κοινωνικά προβλήματα διεκδικούν μια θέση στο γραπτό της Χαράς Ανδρεΐδου, όπως είναι η ανεκπλήρωτη ανάγκη της μητρότητας και οι πιέσεις, εσωτερικές και εξωτερικές που δέχεται ακόμη και σήμερα η γυναίκα που αδυνατεί να τεκνοποιήσει, υπομένοντας κάποιες μεταλλαγμένες προκαταλήψεις περασμένων εποχών, οι σιωπές που προηγούνται της ρήξης στο γάμο, και φυσικά ο έρωτας, εκείνη η αύρα που απλώνεται και τους τυλίγει όλους παίρνοντας άλλο σχήμα στη σκέψη και στις αισθήσεις καθενός.
«Η αγάπη έχει ένα ελαστικό τρόπο να βλέπει τα πράγματα, σαν ομπρέλα που απλώνει και απλώνει και μπορεί να τα χωρέσει όλα από κάτω της, φυσικά, αβίαστα, χωρίς περιττούς προβληματισμούς», αναφέρει γλαφυρά και ανεπιτήδευτα συγχρόνως, κάνοντας τον αναγνώστη να «χωρέσει» ο ίδιος πρώτα μες στο σώμα και στην ψυχή του, να αγαπηθεί με τον εαυτό του, να βγει απ’ το κουκούλι του και ν’ ανακαλύψει τα φτερά που έως πρότινος μένουν τυλιγμένα μέσα στους φόβους του, για να μπορέσει να πετάξει και να ακουμπήσει στα προβλήματα και στην ψυχή των άλλων.
Καλογραμμένο, λιτό, με δωρική ακρίβεια, φιλοσοφημένο. Με ήρωες οικείους και συνάμα τοποθετημένους σ’ ένα απόλυτο βάθρο για να μπορεί ο αναγνώστης να τους παρατηρεί καθαρά. Πρόσωπα καθημερινά, αντιήρωες, και συνάμα πρόσωπα τραγικά με το τραγικό στοιχείο δοσμένο με ένα κρυστάλλινο τρόπο. Ένα βιβλίο καλογραμμένο, που ακολουθεί το χρυσό κανόνα της λιτότητας, του μέτρου και της αρμονικής αποτύπωσης των ιδεών, ένα βιβλίο-κεντρί για τη σημασία των μικρών καθημερινών πραγμάτων και της αλήθειας που λέγεται αγάπη.
Διαβάστε το.
Πασχαλία Τραυλού
Συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου